Οι τρεις αδελφές

Γράφει η Διονυσία Φασούλα δρ.Γεωπόνος

Στην ιστορία των Ινδιάνων της Β. Αμερικής υπάρχει ένας εξαιρετικά ενδιαφέρων παλαιός μύθος, που συνδέθηκε με μία σημαντική καλλιεργητική πρακτική και έχει επιβιώσει ως τις μέρες μας ως πρότυπο βιώσιμης γεωργικής εκμετάλλευσης. Οι τρεις αδελφές είναι τα τρία κύρια φυτά που καλλιεργούνταν επί αιώνες από τους Ινδιάνους, δηλαδή το καλαμπόκι, η (κόκκινη) κολοκύθα και το αναρριχητικό φασόλι. Οι τρεις αδελφές ήταν πολύ αγαπημένες και φυτευόταν πάντοτε μαζί με συγκεκριμένο τρόπο και διάταξη, ώστε να εξασφαλίζεται αμοιβαίο όφελος από τη συνύπαρξή τους.

Συγκεκριμένα, το καλαμπόκι φυτευόταν πρώτο την άνοιξη και όταν έφτανε σε ύψος περίπου 15 εκατοστών, φυτευόταν γύρω του τα φασόλια και οι κολοκύθες. Τα αναρριχητικά φασόλια άρχιζαν να σκαρφαλώνουν στο στέλεχος του καλαμποκιού, κι έτσι δεν υπήρχε ανάγκη να τοποθετηθεί ένα κοντάρι για στήριξη. Στο μεταξύ, τα φασόλια, όπως όλα τα όσπρια, έχουν την ικανότητα να δεσμεύουν άζωτο από την ατμόσφαιρα, το οποίο αξιοποιούν ως λίπασμα το καλαμπόκι και η κολοκύθα. Επιπλέον, καθώς τα φασόλια τυλιγόταν γύρω από το στέλεχος του καλαμποκιού, εξασφάλιζαν μεγαλύτερη προστασία εναντίον του πλαγιάσματος. Τέλος, η κολοκύθα, επειδή έχει μεγάλα και τραχειά φύλλα, σκεπάζει γρήγορα το έδαφος εμποδίζοντας την ανάπτυξη των ζιζανίων και τις προσβολές από κάποιους φυτικούς εχθρούς. Το φυτικό υπόλειμμα από τις τρεις αδελφές, μπορεί να παραχωθεί για εμπλουτισμό του εδάφους.

Εντυπωσιακό είναι και το γεγονός ότι οι τρεις αδελφές αλληλοσυμπληρώνονται και από διατροφικής απόψεως. Για παράδειγμα, το καλαμπόκι στερείται ή έχει σε πολύ μικρές ποσότητες τα σημαντικά αμινοξέα λυσίνη και τρυπτοφάνη, αλλά τα φασόλια τα περιέχουν και τα δύο, ενώ η κολοκύθα περιέχει σημαντικές βιταμίνες, ιχνοστοιχεία, αντιοξειδωτικές ενώσεις, ενώ οι σπόροι τους περιέχουν υψηλό ποσοστό ελαίου.

Η διάταξη φύτευσης των τριών αδελφών απαντάται με παραλλαγές στις διάφορες φυλές των Ινδιάνων. Ιδιαίτερη προσοχή χρειάζεται το γεγονός ότι για να πετύχει αυτό το σύστημα, απαιτούνται συγκεκριμένες ποικιλίες των τριών αδελφών, που ανταποκρίνονται στις χωροχρονικές απαιτήσεις που προαναφέρθηκαν, όπως ήταν και ο συνδυασμός των παλιών ποικιλιών που χρησιμοποιούσαν οι Ινδιάνοι. Επίσης, μεγάλο ρόλο παίζουν και οι εδαφοκλιματικές συνθήκες, περιλαμβανομένης της φωτοπεριόδου. Ο συνδυασμός κάποιων μοντέρνων ποικιλιών μπορεί να μη δώσει καλό αποτέλεσμα, είτε διότι έχουν άλλους ρυθμούς ανάπτυξης και ωρίμανσης, είτε διότι τα φασόλια δεν είναι του αναρριχητικού τύπου, είτε διότι το συγκεκριμένο κλίμα ευνοεί την ανάπτυξη των τριών αδελφών με διαφοροποιημένο τρόπο, είτε για διάφορους άλλους λόγους.

Ανεξάρτητα από αυτό, παραμένει αξιοσημείωτη και εντυπωσιακή η σύλληψη και συμβολή του συστήματος αυτού, οι αρχές του οποίου προσφέρονται και για σύγχρονους μικρούς κήπους. Για παράδειγμα, ελλείψει κατάλληλων ποικιλιών ή αρχικής γνώσεως, μπορεί κάποιος να επιχειρήσει κάτι ανάλογο, χωρίζοντας τον κήπο του σε τρία μέρη, φυτεύοντας καλαμπόκι, φασόλια και κολοκύθια στο καθένα αντίστοιχα, ενώ την επόμενη περίοδο θα γίνει εναλλαγή καλλιεργειών, οπότε το καλαμπόκι θα επωφεληθεί από το άζωτο της προηγούμενης καλλιέργειας των φασολιών κ.ο.κ.

Η μεγάλη γιορτή των Ευχαριστιών στα τέλη Νοεμβρίου στις ΗΠΑ, στο τραπέζι της οποίας έχει σημαντικό ρόλο η κόκκινη κολοκύθα, αλλά και το καλαμποκόψωμο και τα φασόλια, συνδέεται άμεσα με το σύστημα αυτό της καλλιέργειας, καθώς γιορτάζεται η βοήθεια που προσέφεραν οι Ινδιάνοι στους πρώτους Ευρωπαίους εποίκους, ώστε να συντηρηθούν και να επιβιώσουν με τη βοήθεια των τριών αδελφών.

Scroll to Top