Το Δεκέμβριο του 1999 μετακόμισα από την Κάρπη του νομού Κιλκίς στο Σουμάκ έναν οικισμό στα πομάκικα χωριά του νομού Ροδόπης. Το ταξίδι ήταν πολύ μεγάλο, ο Γιώργος ένας φίλος που είχε φορτηγό προσφέρθηκε να μεταφέρει τα πράγματα μου. Στο σπίτι της Κάρπης είχα όλη την περιουσία του Πελίτι. Όπου ζούσα ήταν και η έδρα του Πελίτι τότε. Είχα ένα δωμάτιο γεμάτο με σπόρους, πάνω από 1200 ποικιλίες. Παντού ξεχείλιζαν οι σπόροι. Ένα δωμάτιο με τρόφιμα γιατί περίμενα το τέλος του κόσμου. Πολλά χαρτιά, βιβλία, όλο το ιστορικό αρχείο του Πελίτι, τα προσωπικά μου πράγματα και κάποια λίγα πράγματα οικιακά σκευή στρώματα κ.λ.π. Μαζί μου θα έπαιρνα και την Κατερίνα τη μικρή μου γαϊδουρίτσα. Τα υπόλοιπα ζώα: κότες, κατσίκια, γουρουνάκι, που είχα τα μοίρασα.
Δεν χωρούσαν όλα τα πράγματα, οπότε πήρα τη μεγάλη απόφαση και κατέστρεψα όλο το ιστορικό αρχείο του Πελίτι. Άναψα μια μεγάλη φωτιά και για τρις μέρες έκαιγα χαρτιά, έκαιγα τις ιστορίες του παρελθόντος, τις αποτυχίες και τις επιτυχίες.
Από αυτή τη μετακόμιση το άλλο που μου έχει μείνει σαν εικόνα, είναι όταν αργά το βράδυ φτάσαμε στη Κομοτηνή παρκάραμε το φορτηγό και ακουγόταν η Κατερίνα που γκάριζε μέσα στην ήσυχη νύχτα της πόλης. Για την ιστορία την Κατερίνα τη μεγάλωσα από πολύ μικρή, δεν της είχα κάποιο σχοινί στο λαιμό. Με ακολουθούσε όπου και αν πήγαινα. Στο Σουμάκ οι άνθρωποι είχαν εντυπωσιαστεί πως μπορούσαμε και συνεννοούμαστε με το γαϊδούρι.
Στις αρχές του 2019, εκτός από το Πελίτι, διατηρούσαμε πράγματα του Πελίτι στο παλιό δημοτικό σχολείο του Καρποφούρου του Δήμου Παρανεστίου και στο Καπνολογικό Ινστιτούτο Ελλάδος στη Δράμα. Ένα τηλεφώνημα στις αρχές του Ιανουαρίου του 2019 ήρθε να μου ταράξει τα νερά. Μέσα σε μια εβδομάδα έπρεπε να αδειάσω το κτήριο του Καρποφόρου. Εκείνες τις ημέρες ετοιμαζόμουν για το πρώτο μου ταξίδι στις Η. Π. Α. θα συμμετείχα στην συνάντηση κορυφής για τους σπόρους στη Σάντα Φε του Νέου Μεξικού. Δεν είχα πολλά περιθώρια, ήρθε ένας φίλος με φορτηγό, σε μια μέρα που έβρεχε κιόλας και μεταφέραμε όλα τα πράγματα και τον εξοπλισμό στο Πελίτι, στο κτήριο στα υπόστεγα, όπου μπορούσαμε. Το Πελίτι ξεχείλισε από πράγματα. Παράλληλα στο Καπνολογικό Ινστιτούτο υπήρχαν θέματα με τη στέγη του κτηρίου, η ασφάλεια των εθελοντών έμπαινε σε κίνδυνο από τις βροχές, λόγο βραχυκυκλώματος και ουσιαστικά και εκείνο το κτήριο εγκαταλείφτηκε και μεταφέρθηκαν τα πράγματα επίσης στο Πελίτι.
Η κατάσταση δεν ήταν καθόλου ευχάριστη στο Πελίτι, παντού υπήρχαν πράγματα και δεν μπορούσαμε να λειτουργήσουμε. Συν, ότι πράγματα που ήταν πολύ σημαντικά βρίσκονταν στις χειρότερες συνθήκες, κάτω από υπόστεγα, με τις καιρικές συνθήκες να τα επηρεάζουν.
Έτσι ξεκίνησε μια εκκαθάριση, επική. Έπρεπε να ορίσουμε ποια πράγματα είναι σημαντικά. Το 1999 οι σπόροι θεωρήθηκαν ως το ποιο σημαντικό πράγμα, το ίδιο κάναμε και τώρα. Κρατήσαμε τους σπόρους και αρχίσαμε να καίμε πράγματα από το ιστορικό αρχείο του Πελίτι. Αφίσες, αναμνηστικά, υλικό από συνέδρια κ.λ.π. Ένα μεγάλο μέρος από βιβλία και περιοδικά τα δωρίσαμε σε άλλους συλλόγους. Τελικά βάλαμε μια τάξη, που ξεκίνησε το 2019 και ολοκληρώθηκε το 2022.
Στην 22η Γιορτή Σπόρων του Πελίτι, το Σάββατο 30 Απριλίου 2022, ανοίξαμε τη συλλογή σπόρων του Πελίτι και μοιράσαμε το μεγαλύτερο μέρος της συλλογής. Μια που αδυνατούσαμε να τη διαχειριστούμε λόγο έλλειψης χώρου.
Εχθές 25 Νοεμβρίου 2022, άναψα το φούρνο για να ψήσω ψωμί. Στη φωτιά έβαλα και όλες τις μπλούζες του Πελίτι που φόρεσα τα τελευταία δέκα χρόνια. Μπλούζες γεμάτες ιστορίες, επιτυχίες, λύπες, χαρές, μπλούζες γεμάτες ιδρώτα, αγωνία, μπλούζες γεμάτες με αγκαλιές.
Επιστρέφοντας αργά πια στο σπίτι είδα ότι έχουμε νέα σελήνη, Χάρηκα, μια νέα αρχή. Το 2019 ήταν μια χρονιά που έκλεισε ένας μεγάλος κύκλος από δράσεις και συνεργασίες του Πελίτι. Το 2020 κατέρρευσαν πολλά πράγματα που σχεδιάσαμε, ετοιμαζόμασταν να γιορτάσουμε τα 25 χρόνια Πελίτι, με καλεσμένους – πληρωμένα εισιτήρια – με ιθαγενείς από τη Βραζιλία και πολλά άλλα μέρη του πλανήτη. Αντί για Γιορτή Σπόρων του Πελίτι τρέχαμε να ακυρώσουμε τα εισιτήρια, με κομμένη την ανάσα.
Κατέρρευσαν τα ταξίδια, οι μετακινήσεις, οι στενές επαφές με τους ανθρώπους.
Ξεκινήσαμε να δουλεύουμε τη γη.
Από το 2020 μπήκαμε σε νέα ρότα, όλος ο πλανήτης. Έτσι και εμείς αναδιαμορφώσαμε τις προτεραιότητες μας.
Όταν ξεκίνησα το Πελίτι το πρώτο πράγμα ήταν να κάνω ταξίδια για να βρω τους ανθρώπους που κρατάνε το δικό τους σπόρο και τα κατάφερα.
Το 1999 έφυγα στα Πομακοχώρια και το 2001 είπα στον εαυτό μου «δεν μπορείς να κρύβεσαι Παναγιώτη από τον κόσμο». Κατέβηκα στη Σέρρες και έβαλα στην προτεραιότητα μου τις Γιορτές Σπόρων του Πελίτι και τα Κατά Τόπους Αγροκτήματα, τη δικτύωση των καλλιεργητών. Τα πήγα πολύ καλά. Το 2017 εκδόθηκε για τελευταία φορά το Κατά Τόπους Αγροκτήματα και το 2019 έκλεισαν όλες οι τοπικές ομάδες του Πελίτι.
Νέα αναθεώρηση των πραγμάτων, που πάμε;
Το Μάρτιο του 2020 με το πρώτο κλείσιμο, στέλναμε σπόρους σε όλη τη χώρα και παράλληλα άρχισα να γράφω άρθρα για την αυτάρκεια. Όλη τη γνώση που είχα συσσωρευμένη την άπλωσα στη σελίδα του Πελίτι.
Εξάλλου αυτό ήταν κάτι που το δουλεύαμε όλα τα χρόνια απλά δεν το κοινοποιούσαμε.
Τον Αύγουστο του 2020 οργάνωσα και το πρώτο σεμινάριο για την οργάνωση οίκο κοινοτήτων. Τα πράγματα αλλάζουν, οι προτεραιότητες αλλάζουν.
Το 2021 αρρωσταίνουμε από κόβιτ, είμαστε ενάμιση μίνα στο κρεβάτι, το Φεβρουάριο του 2022 ξεκινάει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Αυτά τα δυο περιστατικά και μια σειρά άλλα, καλλιεργητές που αρρώστησαν, που αποσύρθηκαν, που γέρασαν, ένας υπερβολικός αριθμός αιτημάτων από πενήντα γράμματα σε μια μέρα σε χίλια μηνύματα σε μια μέρα, έφεραν ένα τέλος στην αποστολή των σπόρων. Τώρα δεν έχουμε πολλά αιτήματα αλλά έχουμε τόσες πολλές εκκρεμότητες που αδυνατούμε να δεχτούμε καινούρια αιτήματα. Οπότε σταματάει και η αποστολή των σπόρων όπως ήταν ως σήμερα.
Αυτή την περίοδο λόγο της όλης κατάστασης εκπαιδεύουμε μέσα από τις αναρτήσεις μας τους ανθρώπους με βασικές αρχές στην αυτάρκεια: πως να κρατήσουμε τους δικούς μας σπόρους, πως κάνουν το ψωμί μας, πώς να γίνουν αυτάρκεις, πώς να οργανώσουν κοινότητες.
Νέα αναθεώρηση των πραγμάτων, που πάμε; Οι αλλαγές πλέον είναι πολύ γρήγορες. Ο χρόνος που είχαμε δεν υπάρχει, οι εξελίξεις τρέχουν και εμείς πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις αλλαγές.
Μέσα από την καρδιά μου ευχαριστώ όλους τους ανθρώπους που συνεργάστηκα όλα αυτά τα χρόνια. Ο κάθε ένας και η κάθε μία ήταν ξεχωριστή και έφερε τα δικά του δώρα στη ζωή μου και στη ζωή του Πελίτι. Ευχαριστώ πολύ.
Εύχομαι σε όλους και όλες Καλή Συνέχεια.