Τι προτείνουν τα κοινωνικά κινήματα της Ευρώπης σχετικά με τη νομοθεσία για την παραγωγή και διακίνηση σπόρων
Σε πρόσφατη διαδικτυακή συνάντηση των Ευρωπαϊκών κινημάτων διάσωσης παραδοσιακών σπόρων, το Πελίτι εκπροσωπήθηκε από την Αναστασία Βασιλειάδου και τη Βάσω Κανελλοπούλου οι οποίες κατέγραψαν τον προβληματισμό και τις προτάσεις για προστασία της πολύτιμης βιοποικιλότητας που χάνεται:
Από τη δεκαετία του 1960 υπάρχουν στην Ευρ. Ένωση πολύπλοκοι κανονισμοί που ρυθμίζουν τη δυνατότητα παραγωγής και διάθεσης σπόρων στην αγορά. Αυτό το «σύγχρονο» νομικό πλαίσιο ευνοεί την ομοιομορφία των φυτών και τη (βραχυπρόθεσμη) παραγωγικότητα, εις βάρος της βιοποικιλότητας των καλλιεργειών, εις βάρος του περιβάλλοντος, εις βάρος των μικρής κλίμακας αγροτών, εις βάρος των παραδοσιακών σπόρων και πολλών σπόρων ανοικτής γονιμοποίησης, που δεν καλύπτονται από πνευματικά δικαιώματα.
Το νομικό αυτό πλαίσιο δεν στηρίζει όλους εκείνους τους καλλιεργητές που επιθυμούν να λειτουργήσουν εκτός του κυρίαρχου συμβατικού μοντέλου και επιθυμούν να ανοίξουν νέους εναλλακτικούς δρόμους βασισμένους σε τοπικά προσαρμοσμένο γενετικό υλικό και στις σύγχρονες μεθόδους της αγρο-οικολογίας. Τους φορτώνει με απίστευτη γραφειοκρατία η οποία περιλαμβάνει ελέγχους για ομοιομορφία, ναι για αυτήν την ομοιομορφία που σκοτώνει τη βιοποικιλότητα.
Οποιαδήποτε μεταρρύθμιση της νομοθεσίας για την εμπορία σπόρων, θα πρέπει να οπωσδήποτε να βασίζεται στις στρατηγικές της ΕΕ για τη βιοποικιλότητα, στην «Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία», στη νέα στρατηγική «Από το Αγρόκτημα στο πιάτο» και στους στόχους της ΕΕ για την κλιματική αλλαγή – υποστηρίζοντας εκείνους τους σπόρους που, χάρη στη γενετική τους ποικιλομορφία, διευκολύνουν τις χαμηλές εισροές, τις οργανικές καλλιέργειες , και τις αγρο-οικολογικές γεωργικές πρακτικές. Επίσης θυμίζουμε, ότι οι παραδοσιακοί σπόροι, ακριβώς λόγω της μεγάλης γενετικής βάσης που διαθέτουν, μας προσφέρουν φυτά που προσαρμόζονται πιο εύκολα στην αλλαγή του κλίματος και έχουν ανώτερη θρεπτική αξία.
Η νέα νομοθεσία θα πρέπει να παρέχει Ελεύθερη Επιλογή στους καλλιεργητές και τους καταναλωτές, τόσο όσον αφορά τους σπόρους (είδη, ποικιλίες, πληθυσμούς), αλλά και όσον αφορά τα πρότυπα παραγωγής. Θα πρέπει επίσης να σέβεται τα δικαιώματα των αγροτών όπως διακήρυξε πρόσφατα ο ΟΗΕ, και τέλος, να παρέχει διασφάλιση διαφάνειας στις μεθόδους αναπαραγωγής και στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας που σχετίζονται με καταχωρημένες ποικιλίες και φυτά.
Οι παραδοσιακοί σπόροι προσφέρουν ποικιλομορφία, η ποικιλομορφία νομικά καταπιέζεται, η ποικιλομορφία πρέπει επιτέλους να απενοχοποιηθεί. Η νομοθεσία πρέπει οπωσδήποτε να αλλάξει αλλά έχουμε μπροστά μας τις πολυεθνικές που θέλουν να κρατήσουν τους παραδοσιακούς σπόρους εκτός αγοράς εις όφελος των δικών τους σπόρων που έχουν δικαιώματα ή πατέντες. Εν όψει λοιπόν της νομικής αναθεώρησης που διαφαίνεται ότι θα γίνει στην ΕΕ, ξεκινά ένας νέος αγώνας για τα κοινωνικά κινήματα για την απελευθέρωση των παραδοσιακών σπόρων από τους περιοριστικούς κανόνες ώστε να μπορεί ο καλλιεργητής να παράγει τον σπόρο του και εάν το επιθυμεί να τον διακινεί ελεύθερα.
Α. Β. και Β. Κ.
