Όταν έφυγα από τη Θεσσαλονίκη το 1993 στα 23 μου και πήγα να ζήσω στο Δασωτό Κ. Νευροκοπίου ένα από τα πρώτα πράγματα που έμαθα να κάνω ήταν να μαζεύω σπαθόχορτο και να κάνω σπαθόλαδο. Ένα διάστημα που έβγαινα στις λαϊκές αγορές με βότανα και κατασκευές από βότανα πουλούσα και σπαθόλαδο.
Είμαστε στα τέλη Μαΐου (31/5/2021) το σπαθόχορτο έχει ανθίσει και είναι κατάλληλη εποχή για να το μαζέψουμε για να κάνουμε σπαθόλαδο.
Βασικές αρχές για τη συλλογή του σπαθόχορτου.
Ξεκινάμε τη συλλογή κάνοντας σιωπή και ζητώντας την άδεια από το φυτό.
Μαζεύουμε τα λουλούδια του σπαθόχορτο όταν έχει ανθίσει το 80% των λουλουδιών. Τα μαζεύουμε ώρες που να έχει σηκωθεί η πρωινή δροσιά.
Χρισημοποιούμε πάντα ένα ψαλίδι ή μαχαίρι για τη συλλογή έτσι ώστε να κάνουμε τη μικρότερη ζημιά στο φυτό.
Αφήνουμε κάποια φυτά για να σποριάσουν.
Συλλέγουμε το σπαθόχορτο όπως και όλα τα βότανα μακριά από δρόμους και όσο γίνεται καθαρές περιοχές.
Ευχαριστούμε το φυτό για τα λουλούδια που μας έδωσε.
Αποξήρανση.
Στεγνώνουμε τα άνθη του σπαθόχορτου σε σκιερό και καλά αεριζόμενο χώρο. Θα χρειαστεί περίπου μια εβδομάδα για να στεγνώσουν, εξαρτάτε από τις κληματολογικές συνθήκες και το χώρο που τα έχουμε τοποθετήσει.
Αποθήκευση.
Αποθηκεύουμε το σπαθόχορτο σε πάνινα σακουλάκια ή σε γυάλινα βάζα, σε σκιερό χώρο.
Χρίση.
Μπορούμε να κάνουμε τσάι, Αφού βράσει το νερό ρίχνουμε τα άνθη του σπαθόχορτου το αφήνουμε 1-2 λεπτά και το σβήνουμε. Το αφήνουμε μέσα στο ζεστό νερό για μερικά λεπτά ακόμη και μετά το σερβίρουμε.
Μπορούμε να το πίνουμε το βράδυ ως χαλαρωτικό. Έχω συναντήσει άνθρωπο που τον βοήθησε να αντιμετωπίσει την κατάθλιψη του. Αν το χρισημοποιήσετε ως «φάρμακο» θα πρέπει πρώτα να συμβουλευτείτε το γιατρό σας.
Σπαθόλαδο.
Αφού μαζέψουμε το σπαθόχορτο με βάση τις οδιγίες που δίνουμε παραπάνω βάζουμε φρέσκα τα λουλούδια σε ένα βάζο και το γεμίζουμε με ελαιόλαδο. Φροντίζουμε να είναι καλής ποιότητας το λάδι. Αντί για ελαιόλαδο μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σησαμέλαιο.
Τοποθετούμε το βάζο με το λάδι σε σκιερό μέρος για 40 μέρες. Το λάδι θα πάρει ένα κόκκινο χρώμα.Το λάδι στον ήλιο ταγκίζει.
Το σπαθόλαδο μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε για εκδορές, χτυπήματα, μώλωπες, σπασμένες φλέβες εξωτερική επάλειψη. Αυτό με τις σπασμένες φλέβες έχω μια προσοπική εμπειρία. Μια φίλη είχε καρκίνο και από τις ενέσες και τους ορούς τα χέρια της ήταν γεμάτα από σπασμένες φλέβες. Τις είχα δώσει τότε σπαθόλαδο και την είχε ανακουφίσει πολύ ως εξωτερική επάλειψη.
Το χειμώνα αν κρυώσετε δοκιμάστε να κάνετε εντριβή του στήθους σας με σπαθόλαδο που το έχετε ζεστάνει ελαφρός. Αν κάνουμε επάλειψη στο δέρμα μας με σπαθόλαδο θα πρέπει να το ρουφήξει το δέρμα και μετά να βγούμε στον ήλιο, γιατί προκαλούνται μελανές κηλίδες στο δέρμα.
Με το λάδι μπορούμε να κάνουμε και κεραλιφές
Η αναλογία είναι 1:5.
Ένα μέρος κερί πέντε μέρη λάδι, π.χ. 100 γραμμάρια λάδι 20 γραμμάρια κερί.
Το λάδι μπορεί να είναι ελαιολάδου φαγητού, μπορεί όμως να είναι και χαμομιλόλαδο, λάδι καλέντουλας ή σπαδόλαδο.
Ζεσταίνετε το λάδι σε μπέν μαρί, (δηλαδή παίρνουμε μια κατσαρόλα όπου τη γεμίζουμε με νερό και μέσα βάζουμε το ένα μπρίκι που βάζουμε το λάδι). Προσθέτετε το κερί (το κερί μας αν είναι πλάκα μπορούμε να το τρίψουμε στον τρίφτη για να λιώσει πιο γλήγορα).
Ανακατεύουμε το μίγμα μας για να ομογενοποιηθεί το λάδι με το κερί.
Αφού ομογενοποιηθούν τα υλικά, βάζετε το μίγμα σε αποστειρωμένο γυάλινο βαζάκι.
Όταν θα έχει κρυώσει λίγο το μίγμα προσθέτουμε τα αιθέρια έλαια, για να μην εξατμιστούν.
Καλή επιτυχία
Κείμενο και Φωτογραφία: Παναγιώτης Σαϊνατούδης
