Μεγάλωσα σε σπίτι που είχε ξυλόφουρνο, έχω παιδικές αναμνήσεις από το άναμμα και το ψήσιμο στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο. Αυτές οι μνήμες με έκαναν να κατασκευάσω έναν παραδοσιακό ξυλόφουρνο στο Πελίτι και έτσι να συνεχίζω τις εικόνες των παιδικών μου χρόνων να τις μεταφέρω και στις νέες γενιές αλλά να δίνω και τη γνώση για το πώς να ψήσουμε φαγητό στον παραδοσιακό ξυλόφουρνο.
Ο φούρνος για να ανεβάσει τη θερμοκρασία που θέλουμε θα πρέπει να χρησιμοποιήσουμε λεπτά ξύλα. Τα λεπτά ξύλα μας δίνουν φλόγα και υψηλή θερμοκρασία και επίσης γίνονται στάχτη ποιο εύκολα.
Για το άναμμα της φωτιάς χρησιμοποιούμε χαρτί και λεπτά ξερά ξύλα, αποφεύγοντας τα προσανάμματα με χημικές ουσίες.
Τροφοδοτούμε το φούρνο μας με ξύλα και κάποια στιγμή ο φούρνος αρχίζει να φωτίζει μέσα. Αυτό είναι το άσπρισμα του φούρνου. Σε αυτό το σημείο σταματάμε να τροφοδοτούμε το φούρνο με ξύλα. Αφήνουμε τη φωτιά να πέσει και απλώνουμε τα κάρβουνα. Αφού πέσει η φωτιά αρκετά μεταφέρουμε τα κάρβουνα στα τοιχώματα του φούρνου.
Στο χωριό μου σε αυτή τη φάση πανιάζανε το φούρνο. ‘Έπαιρναν ένα παλιό ύφασμα το δένανε σε ένα μακρύ ξύλο, βουτούσαν το ύφασμα σε έναν κουβά με νερό και σκούπιζαν το φούρνο από τις στάχτες αλλά παράλληλα του έριχναν και τη θερμοκρασία.
Μπορείτε να περιμένετε να πέσει η θερμοκρασία και από μόνη της. Για να καταλάβουν οι παλιοί ότι η θερμοκρασία είναι ικανή να ψήσει το ψωμί ή το φαγητό αλλά όχι να το κάψει παραδοσιακά έριχνα αλεύρι μέσα στο φούρνο. Αν το αλεύρι δεν καεί σημαίνει ότι ο φούρνος είναι έτοιμος. Μπορούμε να ρίξουμε και μια χαρτοπετσέτα ή ένα κομμάτι λαδόκολλα. Αν δεν καεί το χαρτί σημαίνει ότι μπορούμε να βάλουμε το φαγητό.
Για να κερδίσουμε χώρο μέσα στο φούρνο μπορούμε να βάλουμε και μια πυροστιά μέσα στο φούρνο και να τοποθετήσουμε ένα ταψί πάνω στην πυροστιά.
Ξεκινάμε πρώτα με το φαγητό, μετά από δέκα με δεκαπέντε λεπτά βάζουμε το ψωμί μετά μπορούμε να βάλουμε πίτσα που θα είναι έτοιμη σε δεκαπέντε λεπτά. Όταν βγάλουμε το φαγητό και το ψωμί και η θερμοκρασία έχει πέσει μπορούμε να ψήσουμε κουλουράκια ή να βάλουμε φαγητό σε πήλινο σκεύος που θέλει αρκετή ώρα για ψήσιμο ή να βάλουμε φέτες ψωμιού για να κάνουμε παξιμάδια.
Αν θέλουμε να ψήσουμε και την επόμενη μέρα μπορούμε να κάνουμε ένα σύντομο άναμμα και έτσι να αξιοποιήσουμε τη θερμοκρασία που υπάρχει από το προηγούμενη μέρα.
Καλή επιτυχία.